Khi nhắc đến dược liệu quý, người ta thường nghĩ đến nhân sâm Hàn Quốc hay sâm Mỹ. Thế nhưng, trong chính dãy Trường Sơn hùng vĩ và các vùng núi cao của Việt Nam lại ẩn chứa những “báu vật” thiên nhiên quý giá: các loại sâm Việt Nam. Những loại sâm này không chỉ có giá trị dược tính cao, phù hợp với thể trạng người Việt mà còn góp phần bảo tồn nguồn gen quý hiếm và phát triển kinh tế địa phương.
Dưới đây là top 5 các loại sâm Việt Nam được giới chuyên môn và người tiêu dùng đánh giá cao nhất hiện nay.
Sâm Ngọc Linh – Quốc bảo của nền y học Việt Nam
Loại sâm trong top 5 các loại sâm Việt Nam có lọi cho cơ thể và sức khoẻ nhất đó chính là sâm Ngọc Linh. Sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis) là niềm tự hào của y học cổ truyền Việt Nam. Đây là loại sâm quý hiếm bậc nhất, sinh trưởng tự nhiên tại vùng núi Ngọc Linh (Kon Tum – Quảng Nam). Đây được xem là đại diện tiêu biểu nhất trong số các loại sâm Việt Nam.
Đặc điểm nổi bật:
-
Chứa tới 52 loại saponin (nhiều hơn cả nhân sâm Triều Tiên).
-
Sinh trưởng ở độ cao trên 1.200m, trong môi trường khắc nghiệt.
Tác dụng:
-
Tăng cường hệ miễn dịch, phòng ngừa ung thư, hỗ trợ điều trị tiểu đường, trầm cảm.
-
Phục hồi thể lực nhanh chóng, nâng cao tuổi thọ.
-
Ổn định huyết áp, giảm stress và chống oxy hóa mạnh.
Cách sử dụng:
Dùng trực tiếp (ăn sống)
-
Cách dùng: Rửa sạch củ sâm, thái lát mỏng, ngậm trực tiếp hoặc nhai nuốt cả bã.
-
Liều lượng: 1–3 lát (khoảng 2–5g/ngày).
-
Tác dụng: Tăng lực, phục hồi sức khỏe nhanh chóng, chống mệt mỏi, suy nhược.
Ngâm mật ong
-
Cách làm: Thái lát mỏng củ sâm tươi (hoặc sâm khô), ngâm vào hũ thủy tinh cùng mật ong rừng nguyên chất.
-
Thời gian ngâm: Ít nhất 1 tuần là dùng được.
-
Cách dùng: Mỗi ngày dùng 1–2 lát sâm + 1 thìa cà phê mật ong, pha với nước ấm hoặc ngậm trực tiếp.
-
Tác dụng: Bồi bổ toàn thân, hỗ trợ miễn dịch, đẹp da, hỗ trợ tiêu hóa.
Ngâm trà
-
Cách làm: Dùng lát sâm khô hoặc tươi hãm với nước sôi trong bình giữ nhiệt 10–15 phút.
-
Cách dùng: Uống thay trà trong ngày.
-
Tác dụng: Cung cấp năng lượng, giảm stress, cải thiện giấc ngủ.
Sâm Bố Chính – Sâm của người Việt xưa
Thứ hai là Sâm Bố Chính từng là dược phẩm tiến vua thời Nguyễn, hiện được trồng chủ yếu ở Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Loại sâm này đang được khôi phục và phát triển theo hướng nông nghiệp hữu cơ.
Đặc điểm:
-
Hình dáng giống củ nhân sâm Hàn, dễ trồng, dễ thu hoạch.
-
Có vị ngọt thanh, mùi thơm dịu nhẹ.
Tác dụng:
-
Tăng sức đề kháng, hỗ trợ phục hồi cơ thể sau ốm.
-
Giúp ăn ngon, ngủ tốt, bổ phổi, dưỡng nhan.
-
Hỗ trợ người cao tuổi, người suy nhược hoặc phụ nữ sau sinh.
Cách sử dụng:
-
Dùng tươi, sắc nước, nấu cháo hoặc ngâm mật ong.
Sâm Bố Chính là đại diện tiêu biểu trong các loại sâm Việt Nam được ứng dụng phổ biến trong dân gian và hiện đang có tiềm năng lớn về phát triển vùng nguyên liệu.
Sâm Nam – Thảo dược gần gũi, hiệu quả cao
Sâm Nam hay còn gọi là sâm dây, mọc hoang hoặc được trồng ở các vùng như Hòa Bình, Bắc Giang, Kon Tum. Đây là một trong các loại sâm Việt Nam dễ tiếp cận nhất với người tiêu dùng phổ thông.
Đặc điểm:
-
Củ dài, nhỏ, rễ phân nhánh, có thể sử dụng cả hoa.
-
Thường được chế biến dưới dạng trà hoa sâm hoặc bột.
Tác dụng:
-
An thần, cải thiện giấc ngủ.
-
Thanh nhiệt, mát gan, thải độc.
-
Hỗ trợ làm đẹp da, giảm mệt mỏi, tăng cường sinh lực nhẹ nhàng.
Cách sử dụng:
Dùng dưới dạng trà (Trà Hoa Sâm Nam)
Đây là cách phổ biến, dễ dùng và giữ được nhiều hoạt chất quý như saponin.
-
Cách dùng:
➤ Lấy 3–5 nụ hoa sâm khô hãm với 200–300ml nước sôi trong 5–10 phút.
➤ Uống ấm vào buổi sáng hoặc chiều, nên dùng khi bụng không quá no. -
Công dụng: Thanh lọc gan, tăng miễn dịch, giảm mệt mỏi, ngủ ngon, an thần tự nhiên.
Ngâm rượu (dành cho nam giới, người suy nhược)
-
Nguyên liệu: 100g sâm nam khô hoặc thái lát tươi ngâm với 1 lít rượu gạo loại ngon.
-
Ngâm tối thiểu 1 tháng.
-
Cách dùng: Uống 1–2 chén nhỏ/ngày, không quá 30ml.
-
Công dụng: Bổ thận, tăng sinh lực, giúp ăn ngon – ngủ sâu.
Ngâm mật ong
-
Cách làm: Thái lát sâm tươi, ngâm cùng mật ong nguyên chất trong hũ thủy tinh.
-
Dùng mỗi ngày 1–2 lát trước bữa ăn hoặc pha nước ấm uống.
-
Công dụng: Tăng sức đề kháng, chống viêm họng, dưỡng da – nhuận sắc.
Sâm Lai Châu – Tiềm năng mới trong ngành dược liệu
Đứng thứ bốn các loại sâm Việt Nam có lợi cho sức khoẻ và tốt nhất là sâm Lai Châu. Sâm Lai Châu là loại sâm mới được phát hiện tại độ cao trên 1.800m ở vùng núi Lai Châu. Dù chưa được thương mại hóa rộng rãi, nhưng qua nghiên cứu ban đầu, loại sâm này có hàm lượng hoạt chất quý đáng chú ý.
Đặc điểm:
-
Thân thảo, sinh trưởng tốt ở môi trường lạnh.
-
Đang được nghiên cứu và phát triển giống bản địa hóa.
Tác dụng (theo khảo sát ban đầu):
-
Hỗ trợ tái tạo tế bào.
-
Giúp tăng sức bền, phục hồi thể trạng nhanh.
-
Hỗ trợ cải thiện chức năng gan, thận.
Sâm Lai Châu hứa hẹn sẽ góp phần làm phong phú thêm bản đồ các loại sâm Việt Nam trong tương lai gần.
Sâm Vũ Di – Tân binh từ dãy Hoàng Liên Sơn
Phát hiện tại vùng núi cao Lào Cai, sâm Vũ Di là loài sâm bản địa mới, thuộc hệ sinh thái núi Hoàng Liên Sơn. Đây là minh chứng cho sự đa dạng sinh học giàu tiềm năng của Việt Nam. Sâm Vũ Di cũng thuộc top các loại sâm Việt Nam có thành phần dinh dưỡng tốt nhất.
Tác dụng sơ bộ:
-
Tăng cường trí nhớ, cải thiện khả năng tập trung.
-
Giảm căng thẳng, hỗ trợ hồi phục thần kinh.
-
Phù hợp với người lao động trí óc, học sinh, sinh viên.
Dù còn trong giai đoạn đánh giá chuyên sâu, sâm Vũ Di cho thấy tiềm năng trở thành đại diện sáng giá mới trong danh sách các loại sâm Việt Nam.
Vì sao nên chọn các loại sâm Việt Nam?
Việc sử dụng các loại sâm Việt Nam không chỉ là lựa chọn sức khỏe mà còn mang ý nghĩa văn hóa và kinh tế:
-
Phù hợp thể trạng người Việt: Tác dụng nhẹ nhàng, an toàn hơn sâm ngoại nhập.
-
Nguồn gen quý hiếm: Bảo tồn và phát triển cây thuốc bản địa.
-
Chi phí hợp lý: Đa dạng phân khúc giá, từ phổ thông đến cao cấp.
-
Dễ tiếp cận: Nhiều dạng sản phẩm tiện lợi như trà, cao sâm, viên nang, rượu thuốc.
Kết luận
Không cần đi xa tìm kiếm, chính các loại sâm Việt Nam đã và đang chứng minh được vị thế vượt trội bằng chất lượng, giá trị y học và bản sắc dân tộc. Từ quốc bảo sâm Ngọc Linh đến sâm Nam, sâm Bố Chính, mỗi loại đều là món quà từ thiên nhiên cho sức khỏe con người.
Việc lựa chọn và ủng hộ các loại sâm Việt Nam không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn góp phần phát triển ngành dược liệu, nâng tầm giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam trên bản đồ dược học thế giới.
Bạn có thể tìm hiểu thêm nhiều thông tin về trà thảo mộc ở fanpage Sâm Lam hoặc tại trang tin tức của chúng tôi.
